Stosowanie bali zaokrÄ…glonych uważane byÅ‚o za niechlujstwo w zwiÄ…zku z czym nikt tego typu bali niestosowaÅ‚. WyjÄ…tkiem sÄ… tu ruskie wsie z okolic Ukty, których architektura wynikaÅ‚a z zupeÅ‚nie innych tradycji niż Mazurskie.              Z czasem jednak i w tych wsiach domy upodobniÅ‚y siÄ™ do chat Mazurskich i dzisiaj nie ma w tamtych okolicach ani jednego domu z bala póÅ‚okrÄ…gÅ‚ego. Jak widać kultura Mazurska byÅ‚a dość żywotna i byÅ‚a w stanie zmieniać inne kultury.

            PiszÄ™ o ksztaÅ‚cie bala, ponieważ na Mazurach staÅ‚y siÄ™ plagÄ… domy z bali póÅ‚okrÄ…gÅ‚ych. Ludzie już nauczyli siÄ™, że nie należy budować domów z wysokimi póÅ‚szczytowymi dachami rodem z podhala, natomiast ciÄ…gle myÅ›lÄ…, że jeżeli bale to okrÄ…gÅ‚e. Nie zdajÄ… sobie sprawy, że jest to zapożyczenie wÅ‚aÅ›nie z poÅ‚udnia Polski. Szkoda, że tak maÅ‚o siÄ™ zapożycza z pobliskich Kurpi, których budownictwo tak niewiele siÄ™ różni od Mazurskiego. BÅ‚Ä™dem jest także robienie gÅ‚Ä™bokich faz lub zaobleÅ„ krawÄ™dzi bali. RozwiÄ…zanie takie upodabnia bal prostokÄ…tny do bala okrÄ…gÅ‚ego. WiÄ™kszość firm wykonawczych namawia na fazowanie krawÄ™dzi bali ponieważ faza maskuje niewielkie przesuniÄ™cia belek miÄ™dzy sobÄ…. Bale te miÄ™dzy sobÄ… sÄ… Å‚Ä…czone drewnianymi koÅ‚kami tzw. tyblami

            Na Prusach tartaki byÅ‚y bardziej powszechne niż na Mazowszu dlatego bale chat Mazurskich sÄ… obrobione bardzo precyzyjnie. W Å›cianach czÄ™sto nie ma żadnych szpar, które trzeba upchać mchem. Szczególnie w okresie miÄ™dzywojennym robiono Å›ciany, które wyglÄ…daÅ‚y jak monolit, nie widać w nich poszczególnych bali tylko jednÄ… czarnÄ… tablicÄ™. MiÄ™dzy poszczególnymi balami ukÅ‚adano cienkÄ… warstwÄ™ pakuÅ‚ konopnych. Tam gdzie z powodu deformacji bali szczeliny byÅ‚y wiÄ™ksze zabijano niewielkie kliniki, które podnosiÅ‚y nieco bale powyżej szczeliny, szparÄ™ uzupeÅ‚niano mchem lub pakuÅ‚ami po czym kliniki usuwano. Jest to dziaÅ‚anie nieco inne  od tego co robiono na Kurpiach, gdyż tam z góry zakÅ‚adano szczelinÄ™ o gr 1-3cm które wypeÅ‚niano mchem także przy użyciu klinów, po wybudowaniu caÅ‚oÅ›ci zrÄ™bu. OczywiÅ›cie także na mazurach wystÄ™pujÄ… domy z grubÄ… szparÄ… miÄ™dzy balami, wypeÅ‚nionÄ… mchem. (Ryc.2 LeÅ›niczówka Szymany, pow. Szczytno. PrzykÅ‚ad budynku mazurskiego ze Å›ciÅ›le dopasowanych do siebie bali malowanych na ciemno)

           Tu dochodzimy do kolejnej cechy domów mazurskich: czarne Å›ciany. Drewno sosnowe, z którego zazwyczaj budowano chaty na Mazurach ma naturalnÄ… skÅ‚onność do ciemnienia. Zanim porzÄ…dnie Å›ciemnieje jest szare a tym samym nieÅ‚adne. Nie dopuszczano jednak do tego i smarowano domy tym co byÅ‚o pod rÄ™kÄ…: smoÅ‚Ä… drzewnÄ…, pokostem lnianym a później przepalonym olejem silnikowym, czego oczywiÅ›cie nie polecam. Zabiegi te miaÅ‚y poprawić trwaÅ‚ość, chronić budynek przed szkodnikami drewna, a także nadać budynkowi estetykÄ™. Ponadto czarne  Å›ciany szybciej siÄ™ nagrzewaÅ‚y od sÅ‚oÅ„ca, a na Mazurach jak wiadomo jest raczej za zimno niż za ciepÅ‚o. Dzisiaj wiele osób stara siÄ™ utrzymać dom w jago naturalnej Å›wieżej jasnożóÅ‚tej barwie. Jak już pisaÅ‚em jest to wbrew naturze drewna i tradycji Mazur.