Ojciec J.M. BocheÅ„ski w swoich Wspomnieniach opowiada o rozmowie z oficerem niemieckim kiedy siÄ™ dostaÅ‚ do niewoli po bitwie pod Kockiem. Otóż żoÅ‚nierz ten byÅ‚ zdumiony że w Polsce koÅ›cioÅ‚y sÄ… wielkie i piÄ™kne natomiast domostwa ludzi nieduże i skromne. Kiedy NSDAP utwierdzi swoje rzÄ…dy w Polsce bÄ™dzie odwrotnie - lud siÄ™ wzbogaci a koÅ›cioÅ‚y podupadnÄ… - twierdziÅ‚ Niemiec. BocheÅ„ski odpowiedziaÅ‚ mu że jak kto lubi dobrze jeść to buduje piÄ™knÄ… restauracjÄ™, a Polacy lubiÄ… siÄ™ modlić. PrawdÄ™ tÄ… widać wyjÄ…tkowo dobitnie w Tykocinie.

WspaniaÅ‚e budynki sakralne: KoÅ›cióÅ‚, klasztor i synagoga stojÄ… poÅ›ród skromnej zabudowy, w znacznej części drewnianej. DziÄ™ki temu czuje siÄ™ tutaj że każdemu jest oddane to co siÄ™ należy Bogu-co boskie, czÅ‚owiekowi- co ludzkie. Ranga budowli sakralnych jest podkreÅ›lona nie tylko dysproporcja wobec otaczajÄ…cych je domostw, ale także barokowa kompozycja urbanistyczna, która wzorowana byÅ‚a na rozwiÄ…zaniach francuskich. DodatkowÄ… ozdobÄ… Tykocina jest wspaniaÅ‚y Å‚ukowy most na Narwii, który ulokowano w narożu rynku niczym ekskluzywny mebel. Miasto to otoczone jest wspaniaÅ‚ymi starorzeczami Narwi i mokradÅ‚ami. Wszystkie te elementy sprawiajÄ… że miasto to jest jednym z najpiÄ™kniejszych w Polsce. Tykocin z racji na bogatÄ… historiÄ™ miaÅ‚ znacznie wiÄ™cej zabudowy murowanej niż inne miasta Podlasia. Duży udziaÅ‚ domów murowanych, oraz duża ilość dachów pokrytych dachówkÄ… sprawiaÅ‚y że wielu osobom kojarzyÅ‚ siÄ™ niegdyÅ› z HolandiÄ… czy nawet z HiszpaniÄ…. Po wojnie jednak, w czasach gdy budownictwo murowane wypieraÅ‚o drewniane, Tykocin pozostaÅ‚ na uboczu „postÄ™pu” tak że w 1950 roku utraciÅ‚ status miasta. DziÄ™ki temu ilość zachowanych budynków drewnianych jest znaczna, a caÅ‚ość zabudowy ma niezwykle harmonijny charakter gdyż nie powstaÅ‚a żadna zabudowa wysoka.

TykociÅ„ski rynek otaczajÄ… domy w okÅ‚adzie kalenicowym co nadaje zupeÅ‚nie innego charakteru niż w innych miastach Podlasia, gdzie domy zazwyczaj sÄ… ustawione szczytami do drogi. OkoÅ‚o poÅ‚owa domów wokóÅ‚ rynku jest drewniana. Ich wyglÄ…d jednak odbiega od zabudowy okolicznych wsi, gdyż sÄ… to domy otynkowane, z dachami naczóÅ‚kowymi pokrytymi dachówkÄ…, Domy te majÄ… obfite gzymsy, i zapewne pochodzÄ… z czasów barokowej przebudowy miasta w poÅ‚owie XVIII w.

IdÄ…c na zachód w kierunku dawnej dzielnicy żydowskiej mijamy domy drewniane z okresu miÄ™dzy wojennego jakie widujemy w wielu podlaskich i mazowieckich miasteczkach.

OkoÅ‚o 100 m na zachód od rynku napotykamy niezwykÅ‚e zjawisko: mowy drewniany budynek w gÄ™stej zabudowie Å›ródmiejskiej. Nie chcÄ™ wchodzić w szczegóÅ‚owÄ… ocenÄ™ i architektury i wykonania tego domu, powiem tylko że obudziÅ‚ on moje nadzieje, że drewniana zabudowa miejska nie musi zniknąć z polskiego. Zaznaczam w tym miejscu żeby uniknąć wszelkich niejasnoÅ›ci, że moja pracownia nie zaprojektowaÅ‚a tego budynku. W miarÄ™ oddalania siÄ™ od Å›ródmieÅ›cia zabudowa Tykocina upodabnia siÄ™ do zabudowy wiejskiej typowej dla tej części Podlasia.

Mamy wiÄ™c tutaj symetryczne i asymetryczne, szerokofrontowe chaÅ‚upy, z dachami dwuspadowymi, z bali wiÄ…zanych na jaskóÅ‚czy ogon bez ostatków. ChaÅ‚upom tym towarzyszÄ… zabudowania gospodarcze, czasem drewniane, zazwyczaj kamienne. W Tykocinie znajdziemy także charakterystyczne dla ubogiej szlachty mazowieckiej i podlaskiej chaÅ‚upy z gankami udajÄ…ce dworki.

Tykocin już przed wojnÄ… zaczynaÅ‚ być doceniany jako kurort, dlatego mamy wzdÅ‚uż Narwi, na wschód od rynku mamy kilka domów o charakterze willi podmiejskich czy też pensjonatów. Na wzgórzu na poÅ‚udniowy zachód od rynku zachowaÅ‚ siÄ™ drewniany wiatrak typu paltrak. Wiatrak ten jest doskonale utrzymany, widać niedawno byÅ‚ z dużym wyczuciem remontowany.

Å»aby dać peÅ‚en obraz zabudowy drewnianej miasta należy wspomnieć że w pobliskich SokoÅ‚ach można obejrzeć drewnianÄ… cerkiew GreckokatolickÄ… z 1758 roku która w latach 30-tych XIX wieku zostaÅ‚a tam przeniesiona wÅ‚aÅ›nie z Tykocina.

W dzisiejszym Tykocinie widać coÅ› co nazywamy zrównoważonym rozwojem. Miasto to powoli zmienia swój charakter z rolniczego na turystyczny co jest oczywiste. Zmianom tym nie towarzyszy jednak typowa dla nowobogactwa krzykliwa architektura, reklamy bildbordy i wszystko co upodobniÅ‚oby Tykocin do dużych miast. Jego autentyczne zalety sÄ… eksponowane, powstajÄ… także nowe przedsiÄ™wziÄ™cia charmonijnie wpisujÄ…ce siÄ™ w stan zastany. MyÅ›lÄ™ tu o nowym domu drewnianym przy ul. PiÅ‚sudskiego, zamku, hotelu w alumnacie, czy drewnianym zajeździe w pobliskich Kiermusach