Kościół Wang w Karpaczu

Regiony Polski Drewnianej » Śląsk | Artykuł napisano: 11.02.2010

Kościół znany jako Wang został wybudowany w Norwegii w miejscowości Wang nad jeziorem Wang około 1180 roku. Należy on do grupy kościołów Norweskich zwanych stavkirke czyli kościoły słupowe. Kościoły tego typu powstawały 1000lat temu w Skandynawii. Ich forma wywodzi się wprost ze sztuki wikingów. Do dnia dzisiejszego zachowało się 28 takich kościołów- niby niewiele, ale zważywszy, że mają po 1000 lat i jeszcze stoją - jest czego Norwegom zazdrościć. Istnienie tych kościołów pokazuje jak trwałym materiałem jest drewno.

Kościół w Wang stał spokojnie na swoim miejscu aż na początku XIX wieku wiernym się znudził, więc go rozebrali, a w to miejsce postawili nowy kościół, który różni się od stodoły tylko tym, że ma wieżę. Rozebrany kościół nabył król pruski Fryderyk Wilhelm IV i za namową hrabiny von Reden postanowił odbudować go na wzniesieniu nad Karpaczem. Jak pisze kronikarz na dziewięciu wozach przewieziono kościół na miejsce przeznaczenia i w 1844 roku został oddany do użytku Parafii Ewangelickiej, której służy do dnia dzisiejszego.

Nie wiem dokładnie jak duże były ówczesne wozy, ale można się spodziewać że niewiele większe od dzisiejszych furmanek. Dziewięć furmanek drewna to bardzo niewiele, niechby pomieściły po 4-5 m sześciennych każda, co i tak wydaje się mało prawdopodobne to przywieziono zaledwie około 40m3 drewna. Pierwszy lepszy dom drewniany pochłania 50m3 drewna na samą konstrukcję. Widać zatem, że niewiele z dawnego kościoła jest w tym, który obecnie stoi. Zachowały się sztychy pokazujące kościół Wang stojący w Norwegi. Widać na nich świątynie zupełnie różno od tej w Karpaczu. Projektanci, którzy czuwali nad rekonstrukcją kościoła koniecznie chcieli go okrasić i doprojektowali elementy charakterystyczne dla innych stavkirche.. Przebudowa jakiej uległ ta świątynia w XIX wieku na pewno nie zubożyła jej a być może przywrócono jej pierwotny wygląd sprzed 800 lat, gdyż zachowane norweskie kościoły słupowe mają bardzo podobne, równie malownicze bryły.

Mimo tych mankamentów trzeba sobie zdać sprawę, że mamy do czynienia z kościołem wprawdzie mocno przebudowanym ale niezwykle starym,. Najstarsze kościoły drewniane kościoły Małopolski mają około 600 lat a tu mamy z górą 800 lat. Z tego najstarszego kościoła zachowały się niezwykle cenne elementy zdobnicze jak kapitele i wspaniałe portale zdobione misternymi romańskim plecionkami. Drugich takich portali nie ma w Polsce.

Dlatego też kościół ten winien stać się obowiązkową pozycją na liście każdego miłośnika sztuki.

Galeria zdjęć

Regiony Polski Drewnianej [172]

Portal Internetowy o Tradycyjnym Budownictwie Drewnianym www.drewnopedia.pl
© Polska Drewniana Sp. z o.o. | ul. Duchnicka 3, 01-796 Warszawa | tel. 22 320 29 79 | biuro@polskadrewniana.pl
Pracownia Projektowa: ul. Św. Wojciecha 10 | 12-200 Pisz | 609 032 440

Projekt i wykonanie MASURIA® Krzysztof Szyszkowski
Kopiowanie zawartości bez zgody jest zabronione